Hoe actueel is het thema ‘De impact van klimaatverandering op ons landschap’ voor de IJsselbiënnale die wij deze week met Cirkelstad Deventer hebben verkend! Wat een geluk: een week eerder stond het water meer dan een meter hoger waardoor vele delen van de route niet te fietsen waren. Sterker nog, een aantal kunstwerken waren door het water zelfs onbereikbaar geworden.
Het water was dan wel weer gezakt, maar de gevolgen waren meer dan zichtbaar. Dikke lagen modder en platgeslagen gras omringden de kunstwerken op onze tocht. Het gaf gelijk ook weer reden tot mooie gesprekken met locals, die ons enthousiast de foto’s toonden van de waterstand en de kunstwerken de week ervoor.
Cassandra’s Oog
We verkenden de route vanuit Deventer richting Wijhe. Bij Cassandra’s Oog werden we uitgenodigd om zelf de kleur van lucht en water te meten in een steeds veranderend landschap. Helaas ontbrak een deel van het kunstwerk door de eerdere hoge waterstand. Met de toelichting die bij elk kunstwerk werd gegeven, was de intentie van de kunstenaar wel goed zichtbaar.
Rond de ruïne van een oude steenfabriek is een observatorium gebouwd waar je de weidse omgeving van de IJssel kunt bekijken. Het verval van de voormalige steenfabriek komt samen met de maakbaarheid van het landschap: ook circulair. Mochten de restanten van de steenfabriek de tijd niet overleven, dan blijft door de lijsten en uitsparingen de herinnering bewaard.
Monde Possible
De tocht vervolgend langs Huis ter Haer kregen we met het kunstwerk Monde Possible een impressionistisch beeld van het IJssellandschap. De IJssellinie was ooit bedoeld om ons in de Koude Oorlog te beschermen tegen een Russische invasie, door het hele gebied tussen Nijmegen en Kampen onder water te kunnen zetten. In de omgeving van Huis ter Haer zijn de restanten van de IJssellinie het best bewaard gebleven. In de voormalige hospitaalbunker is een indrukwekkende tentoonstelling ingericht.
LooP
De tocht werd vanaf Olst per pont vervolgd naar het volgende kunstwerk: de installatie LooP werpt een bijzonder licht op het cyclisch proces waaraan de uiterwaarden en de vegetatie onderworpen zijn. Heel toepasselijk in deze tijden van stijgend en dalend water. Een geliefd kunstwerk voor kids, al was het alleen al om de fraaie hut waarin je over de IJssel weg kan kijken.
Wij waren onder de indruk van de constructie en van de circulaire aanpak: een lokale boom is lokaal verwerkt tot balken en planken waarmee het kunstwerk lokaal is gebouwd. Voor ons was ook de modderige weg ernaartoe een uitdaging, waarbij het opspatten onze fietsen op natuurlijke objecten deed lijken!
Mycelium
De route vervolgend aan de Gelderse kant van de IJssel leverde weer mooie vergezichten op, waarbij het water ons pad versperde en we nog wat kilometers om konden fietsten om in Fortmond te komen. In dit dorpje namen we de voetpont naar het laatste kunstwerk: Mycelium. Hierin wordt het wankele evenwicht verbeeld tussen mens en natuur, waarbij het hert als metafoor voor de natuur lijkt te bezwijken onder het gewicht van de woekerende stad. Een mooie metafoor naar circulariteit: het wordt tijd om anders naar materialen en grondstoffen te gaan kijken. Het thema van Cirkelstad Deventer: circulair doen.
Een dag vol dreigende luchten maar zonder een spat regen. Luchten die van Deventer op zich al een kunstwerk maakten. Duurzame kunst met oog voor circulariteit. Voor Cirkelstad Deventer is de IJsselbiënnale 2021 geslaagd!
