Cirkelstad Deventer trekt samen op met ambitieuze wethouder Walder

Sinds dit najaar is Cirkelstad Deventer actief in een gemeente die al heel wat duurzame stappen zette. Zo is wethouder Thomas Walder sinds kort vaandeldrager van de circulariteit in Deventer. Voor bedrijven die zich willen vestigen op het A1 Bedrijvenpark zijn de eisen hoog. “Duurzaamheid is niet alleen liefdadigheid, maar loont ook.”

Tekst: Ysbrand Visser, Duurzaam Gebouwd november 2020

Thomas Walder (onder meer wethouder economie) vertelt trots dat al vijftien jaar geleden besloten werd om het lokale A1 Bedrijvenpark aardgasloos te maken. Bovendien is het stadhuis één van de meest duurzame overheidsgebouwen in Nederland en won het de publieksprijs BNA Beste Gebouw van het Jaar 2017. Sinds een klein jaar wordt in Deventer bekeken hoe bij de komende uitbreiding van het A1 Bedrijvenpark ook de circulariteit kan worden ingebed.

Samen met Walder probeert de pas opgerichte Cirkelstad Deventer diverse circulaire projecten vorm te geven door partijen aan elkaar te verbinden (zie ook hoofdpagina Cirkelstad Deventer). “De duurzaamheidsthema’s hebben onze interesse”, begint Walder zijn bevlogen betoog, “sinds wij zelf het stadhuis bouwden. De enorme aandacht die we daarbij aan duurzaamheid schonken, resulteerde in het certificaat BREEAM-Excellent. We lieten zien dat een duur, nieuw gebouw door een lagere energierekening in de exploitatie goedkoper kan uitpakken dan drie oude gebouwen samen. Dat deed ook veel met het besef van onze eigen mensen. Duurzaamheid is niet alleen liefdadigheid, maar loont ook.”

“Circulariteit is een lastiger begrip, dat zich niet gemakkelijk laat definiëren. Wij zijn nog zoekende, ook omdat we als overheid de neiging hebben om te streven naar vastigheid, controleerbaarheid en verifieerbaarheid. Er bestaan echter niet veel instrumenten om dat naar onze hand te zetten. Er is nu eenmaal wet- en regelgeving nodig, zoals het Bouwbesluit, en die kunnen wij niet afwingen. We proberen nu de circulariteit te verkennen en waar het kan, doen we iets met de randvoorwaarden. Zo stellen we wel eisen aan nieuwbouwprojecten. Het is echter lastig als we bouwprojecten in de markt zetten en aannemers vragen voor circulair bouwen de hoofdprijs.”

brochure downloaden

Grond circulair uitgeven

“In fase twee van de exploitatie van ons A1 Bedrijvenpark willen we de lat opnieuw hoog leggen. In hoeverre kunnen wij circulariteit verheffen tot de nieuwe standaard? Onze eisen moeten haalbaar zijn, maar we willen bedrijven ook stimuleren om meer te doen dan ze misschien van plan waren.”

“Circulair bouwen kan momenteel veel verschillende soorten circulariteit opleveren. Alléén hergebruikt beton vind ik onvoldoende. Moeten alle nieuwe materialen hergebruikt kunnen worden? Of moet een gebouw louter bestaan uit gerecyclede materialen? Gaat het alleen over circulaire gebouwen of gaan we zelf de grond circulair uitgeven, in erfpacht? Als je een perceel dan na dertig, veertig jaar niet meer gebruikt, verwachten wij een grasveld terug met een paar schaapjes erop. Daarna kijken we vanuit de ruimtelijke ordening wel wat dan de wens is. Dat scheelt het risico van verval en verpaupering van het terrein.”

Inspireren

“Bedrijven vinden dit spannend. Sommigen haken af, anderen voelen zich juist aangesproken tot die sterke, duurzame uitstraling van het terrein en willen erbij horen. Er zijn ook bedrijven die nog niet zover waren, maar zich laten meeslepen door onze standaard of verhalen van toekomstige buren. Zo moesten de koks van Hotel Van der Valk voortaan zonder gas gaan koken, wat ook weer anderen in hun keten heeft geïnspireerd. Dat vind ik het leukste: het overtuigen van de grote meerderheid die er nog niet actief mee bezig is. Dat je als bedrijf ontdekt dat duurzaamheid en kosteneffectiviteit lagere exploitatielasten oplevert en daarmee andere nieuwkomers op het A1 Bedrijvenpark overtuigt.”

“Er zijn nu al twee goede voorbeelden van circulaire bedrijfsgebouwen aanwezig. Nexteria, een spin-off van de VDR Bouwgroep bouwde een experimentele circulaire bedrijfshal met onder meer cementloos beton en veel andere typen materialen. Ik ben er trots op dat we hen in Deventer hebben. Het nieuwe circulaire bedrijfsgebouw van DAVO wordt in december 2020 opgeleverd. Zij betalen statiegeld voor het gebouw en krijgen dat terug als ze het pand weer inleveren en het gedemonteerd kan worden. Verder heeft ook de kringloopwinkel Het Goed vergevorderde plannen om de nieuwbouw in Deventer circulair uit te voeren.”

“Wij realiseren nu een bedrijventerrein, waarvan we over twintig jaar geen spijt willen hebben. Bedrijven die toekomstgericht zijn, die kijken naar verantwoordelijkheden over tien of twintig jaar en durven te investeren, zijn precies de bedrijven die wij willen hebben. Van ondernemingen die in de oude economie blijven hangen, vragen wij ons echter af of zij in de toekomst wel voldoende bijdragen aan Deventer.”